Nieuws

Netbeheerders mogen grote aansluitingen op het elektriciteitsnet gaan weigeren als op die plek geen transportcapaciteit beschikbaar is. Ook vervalt de wettelijke aansluittermijn van achttien weken. Dit blijkt uit het wetsvoorstel voor de nieuwe Energiewet waarvoor een internetconsultatie mede de basis vormt. De Energiewet vervangt de huidige Elektriciteits- en Gaswet.

De nieuwe Energiewet is bedoeld om de wetgeving op energiegebied eenduidiger en toekomstbestendiger te maken. Met de Energiewet worden de huidige Elektriciteits- en Gaswet vervangen door één techniekneutrale wet. De nieuwe wet moet volgens het kabinet belemmeringen wegnemen voor een aantal “exogene ontwikkelingen”: de transitie naar een klimaatneutrale economie en samenleving, meer decentrale en duurzame energieopwekking, digitalisering en meer ‘zelfbeschikking’ bij eindafnemers.

Het wetsvoorstel bevat daartoe een groot aantal wijzigingen ten opzichte van de twee wetten die erin worden samengevoegd. Deels komen die wijzigingen direct voort uit Europese regels, en deels uit nationaal klimaat- en energiebeleid, bijvoorbeeld uit het Klimaatakkoord.

Aansluittermijn achttien weken vervalt

Een van de regels uit de Elektriciteitswet die aan herziening toe is, is de huidige aansluittermijn van achttien weken voor netbeheerders. Die houdt in dat alle aansluitingen tot 10 MVA en aansluitingen van productie-installaties binnen achttien weken opgeleverd moeten worden. Alleen productie-installaties met een aansluiting groter dan 10 MVA kunnen soms een uitzondering krijgen.

De laatste jaren is het voor netbeheerders -door personeelstekorten en overvolle werkagenda's- steeds lastiger geworden om zich aan deze wettelijke termijn te houden. In een groot deel van de gevallen lukt het niet om de aansluiting binnen achttien weken op te leveren, wat zo nu en dan tot rechtszaken leidt. Hoewel netbeheerders zich dan beroepen op overmacht, zijn rechters niet gevoelig voor dat argument: zolang het in de wet staat, is de aansluittermijn een absolute plicht.

De harde deadline van achttien weken zal in de nieuwe Energiewet daarom vervangen worden door het meer algemene voorschrift dat netbeheerders een aansluiting binnen “een redelijke termijn” moeten opleveren, staat in de toelichting bij het wetsvoorstel. In lagere regelgeving zal dit verder uitgewerkt moeten worden, met specifieke termijnen voor specifieke situaties.

Dynamische nettarieven

Het wetsvoorstel bevat volgens de toelichting ook “een nieuwe grondslag” voor de netwerktarieven. Die nieuwe grondslag verandert nog niet direct iets, maar creëert wel ruimte om in de toekomst af te stappen van het huidige capaciteitstarief en over te schakelen op dynamische nettarieven. Het idee hierachter is dat gebruikers dan meer geprikkeld worden om het net minder te gebruiken op momenten dat er meer netbelasting is. Bij een capaciteitstarief bepaalt de grootte van de aansluiting de tarieven, terwijl bij dynamische tarieven de “relatieve benutting” bepalend is.

Aansluitplicht

Met het oog op de congestieproblematiek in de elektriciteitsnetten verandert in de Energiewet ook een aantal zaken met betrekking tot de aansluittaak van netbeheerders. De belangrijkste wijziging is wellicht dat een gebrek aan transportcapaciteit expliciet is opgenomen als geldige reden om een verzoek tot aansluiting te weigeren. Volgens het wetsvoorstel worden netbeheerders “pas verplicht een aanbod tot aansluiting te doen wanneer zij ook daadwerkelijk de benodigde transportcapaciteit beschikbaar hebben voor de desbetreffende aansluiting”. Dit geldt alleen voor grotere aansluitingen; kleinverbruikers hebben wel altijd recht op een aansluiting.

Nu is de aansluitplicht voor netbeheerders nog absoluut: iedereen die een aansluiting aanvraagt, hoe groot of klein die ook is en hoe vol het net ook is, moet de gewenste aansluiting krijgen. Wel staat in de huidige Elektriciteitswet een bepaling dat een netbeheerder kan weigeren transportcapaciteit aan te bieden als de netbeheerder kan aantonen dat er “redelijkerwijs” geen capaciteit beschikbaar is. De vraag wanneer dit dan het geval is, moest de afgelopen jaren regelmatig in de rechtszaal beantwoord worden

Vereniging DOET is erg bezorgd over de consequenties van deze wijziging en overweegt stappen te ondernemen om deze zeer ongewenste ontwikkeling zo mogelijk terug te laten draaien. Michel van Lindert, Managing Director van Vereniging DOET, stelt dat de "netbeheerders hier veel te kort door de bocht gaan en daardoor ook de NAL-doelstellingen zwaar op de tocht komen te staan".  

Bron: Energeia